Podatki / 26 kwietnia 2017
Instytucja rajów podatkowych działa na świecie od dawna, jednak głośno zrobiło się o niej przy okazji afery Panama Papers. Wówczas to doszło do dużego wycieku poufnych dokumentów z rajów podatkowych. Wydarzenie to, szeroko komentowane w mediach, uświadomiło społeczeństwu, jak wielkie fortuny, ukrywane są w rajach podatkowych, o których przeciętnemu obywatelowi tak naprawdę niewiele wiadomo.
Fakty są takie, że raje podatkowe istnieją od dawna i są popularne wśród przedsiębiorców, którzy chcą uniknąć niekorzystnego opodatkowania w swoich krajach. Na ogół są to niewielkie kraje i tropikalne wysepki, które niskimi podatkami chcą zachęcać ludzi do lokowania tam swoich spółek. Zdecydowanym liderem wśród rajów podatkowych są Brytyjskie Wyspy Dziewicze, terytorium zamorskie Zjednoczonego Królestwa, gdzie według najnowszych danych znajduje się około połowa firm zarejestrowanych w rajach podatkowych, które stanowią główne źródło przychodów dla Wysp.
Powyższy wykres jasno pokazuje, że wśród rajów podatkowych dominującą małe państwa, gdyż za wyjątkiem trzech ostatnich miejsc, właśnie one odgrywają kluczową rolę w tej statystyce. Duża przewaga wysp z okolic Karaibów, pokazuje, że obywatele amerykańscy lubią trzymać swoje oszczędności blisko kraju.
Zastanówmy się teraz jak działają raje podatkowe. Po pierwsze działalność rajów podatkowych jest legalna i mogą być one używane do biznesów zgodnych z prawem. Z uwagi na dużą dyskrecję firmy tam zarejestrowane mogą inwestować i jednocześnie nie powiadamiać swoich konkurentów. Niestety instytucja raju podatkowego bywa też nadużywana przez przestępców, którzy ukrywają w takich firmach dochody z działalności kryminalnej. Z Panana Papers wynika, że część środków z rajów podatkowych pochodziła z handlu bronią, narkotykami, czy oszustw gospodarczych. Oszacowano, że przykładowo państwa afrykańskie, traciły na działalności rajów podatkowych 14 miliardów dolarów rocznie. To pozornie duza suma, jednak warto tutaj nadmienić, że cały kapitał zlokalizowany w rajach podatkowych, szacuje się na 32 biliony dolarów.
Teraz pozostaje zadać sobie pytanie, czy wobec wielu nadużyć i niejasności finansowych, rządy państw i organy podatkowe, będą starały się zwalczać raje podatkowe. Pewne działania, mają miejsce już teraz - państwa starają się wywierać presję na raje podatkowe, aby te udostępniały informację o ich obywatelach, którzy przechowują tam swoje majątki. Kraje, w których mieszczą się raje są jednak na ogół niechętne, gdyż ukrywany na nich kapitał i jego obsługa stanowią główne źródła przychodów tych krajów. Wkrótce jednak w części państw wejdą w życie reguły CRS, zgodnie z którymi rządy państw, będą mogły żądać informacji od banków na temat klientów. Oczywiście reguły te nie wejdą w życie we wszystkich krajach, stąd póki co działalność rajów podatkowych wydaje się być niezagrożona. Nie można jednak wykluczyć, że z czasem regulacje te pójdą dalej i trzymanie kapitału w rajach podatkowych będzie znacznie utrudnione.